U drugoj polovini 5. veka p.n.e. helenski polisi doživljavaju izvestan procvat u političkom, ekonomskom, vojnom i kulturnom pogledu. Njihova imanentna antitetika tokom 4. veka dovodi do krize i sloma „klasičnog „ polisa i uspostavljanja nove društvene i duhovne paradigme (u težištu interesovanja nije više priroda kao kod „fizičara“ kosmološkog perioda, već temeljno pitanje postaje čovek, čime otpočinje tzv. antropološki period antičke epohe). Vesnici i značajni akteri ovog obrta bili su filozofi – sofisti (Protagora iz Abdere, Gorgija iz Leontina, Hipija iz Eleje, Prodik sa Keosa, Antifont, Alkidam, Likofron, Pol, Trasimah iz Halkedona, Kritija iz Atine, ...).
Sofisti su sebe nazivali učiteljima mudrosti (sophia – mudrost, sophos – mudrac), tačnije, putujućim učiteljima mudrosti, budući da su se selili iz jednog u drugi polis poučavajući svoje sagovornike novoj disciplini – retorici, veštini javnog govorenja (od grč. retoreo – držim govor), koja se u vreme ekpanzije demokratskog uređenja smatrala vrlo poželjnim umećem (često završavajući u eristici – veštini prepiranja, umeću napadanja ili odbijanja bilo koje teze, zaključivanju ne radi istine već radi pobede nad suparnikom – čijim se tvorcem smatra Protagora).
Vodeća intencija sofističkog učenja je uzimanje vlastite subjektivnosti kao merila i svrhe svega, što vodi u svojevrsni skepticizam i opštu relativizaciju. Možda najilustrativniji primer predstavlja čuveni Protagorin stav HOMO MENSURA, odn. – „Čovek je mera svih stvari, onih koje jesu da jesu, a onih koje nisu da nisu“, ili Gorgijin – „ nema istine, a da je ima, ne bi se mogla spoznati, a kad bi se mogla spoznati, ne bi bila saopštiva“.
Vrlo brzo (zahvaljujući Sokratu i Ksenofanu, Platonu, Aristofanu i Aristotelu) sofisti postaju ozloglašeni zbog služenja lažnim dokazima, namernog izvrtanja misli, namernog izdavanja slabijih argumenata za jače i posebno zbog činjenice da su oni prvi koji su od slušalaca naplaćivali svoja predavanja (a neki se od njih tako prilično obogatili). Kako je to moglo biti prihvaćeno od Helena, možda najbolje ilustruje Ksenofan, kada u „Uspomenama o Sokratu“ kaže – „I one koji mudrost za novac prodaju onome ko hoće zovu sofistima kao bludnike“ (kao one koji svoju lepotu prodaju za novac).
Tako stižemo do Aristotelovog „Organona“, čiji značajan odeljak nosi naziv – „O sofističkim pobijanjima“. Tu je zasnovano učenje o logičkim greškama – sofizmima i paralogizmima, kao takvim zaključcima (i dokazima) koji prividno izgledaju tačni, ali su ustvari lažni. 
PARALOGIZMI – su nenamerne logičke greške (obično usled jezičke konfuzije);
SOFIZMI – su namerno učinjene logičke greške (u tom smislu Platon sofiste i naziva - „trgovci hranom za dušu“).

Osnovna intencija ovog priloga je pomoć učenju (i izučavanju) logike, pružanjem određenih ilustrativnih primera. Tako najpre pogledajmo neke od čuvenih antičkih sofizama:

  (Dalje)